Uçakları Yıldırım Çarpar Mı? Çarparsa Ne Olur?

Bir çoğumuz yağmurlu ilkbahar aylarını severiz. Evimizde otururken pencereden yağan yağmur tanelerini izlemek, etraftaki ince telaşı görmek genellikle huzur vericidir. Yağmurun hızlanacağını gösteren bir takım sesler gelir ve bunları ilk duyduğumuzda ürpeririz. Şimşek olarak adlandırılan bu olay yüklü bulutların birbiri arasındaki elektrik boşalmasıdır. Eğer ki bu elektriksel boşalma bulutlar ve yeryüzü arasında olursa bu duruma da yıldırım adı verilmektedir. 

Biz bunları oturduğumuz yerden görürken bu bulutlar içerisinde yer alan bazı ulaşım araçları bulunmaktadır ki bunlar uçaklardır. Evimizin penceresinden dışarıyı seyretmek bize göre çok heyecan vericidir ancak o yüklü bulutlar arasında uçan pilotlar ve yolcular açısından nasıl bir durum, bunu tahmin edemeyiz. Peki, bu uçaklar yağış varken havada olmazlar mı ya da havada iseler bulutlarla temas etmelerine rağmen neden düşmezler?

Uçaklar sadece iyi hava şartlarında değil aynı zamanda zorlayıcı hava şartları altında da uçabilmektedir. Yapısı gereği uçaklar, yıldırım ve şimşek olaylarından etkilenmeyecek şekilde tasarlanmaktadır. Uçakların gövdesi, yıldırımın zarar vermeden üzerinden akıp gidebileceği şekilde tasarlanmıştır. 400/500 kilovoltluk

elektrik enerjisine karşı tek bir kişi bile elektrik çarpmasına maruz kalmaz. 

Bu tamamen korunuyor demek değildir, elbette ki o kadar güçlü bir enerjinin bazı belirtileri kalacaktır ancak bunlar küçük bir yanık izi ya da göçükten ibarettir. Büyük derecede hasarlara yol açmaz. 

Örneğin burun kısmından yıldırım yiyen bir uçak, üzerindeki yükü kanatlardan ve kuyruktan atarak üzerinden giderir. Darbe sesine benzer bir ses duyulur. Bu gibi durumda inişten sonra detaylı bir teknik kontrol mutlaka yapılır. Gerekli düzenlemeler gerçekleştirilir.

Aslında yıldırımı yaratan Cb (cumulonimbus) bulutları çok tehlikelidir. Pilotlar önlerindeki hava radarı ekranlarında bu tür tehlikeli bulutları kırmızı (magenda) renginde önceden görme imkânına sahiptir. Bu durumda rotalarında küçük değişiklikler yaparak bu tip hava olaylarının etrafından dolaşırlar. Bu manevrayı da aşağıda kendisini radarda takip eden kontrol ünitesine kaçınma manevrası yapıyorum şeklinde bildirirler.

Örnek:

"Ankara radar TC-1234, requesting 10 degrees right heading due to weather/avoiding"

Yani  "Ankara Kontrol Kötü hava koşulundan kaçınmak için 10 derece sağa dönmek istiyorum".

Evet, uçakların yıldırımdan etkilenmediğini, düşmesine neden olmadığını ve hatta içerisindeki hiç kimsenin elektrik akımına kapılmadığını tekrar belirtmek isterim. Yağmurlu bir havada güvenilir bir şekilde uçaklar ile seyahat edebilirsiniz.

Daha sonraki yayınlarımızda görüşmek üzere, hoşça kalın!